هوشمند سازی ساختمان بیسیم (wireless Building Intelligence) از جمله روش‌های کنترل امور خانه در دنیای امروز است. نظارت بر عبور و مرور، کنترل فرزندان، نظافت و انجام امور نظافتی، روشنایی، امنیت، تنظیم گرمایش و سرمایش، پخش موسیقی، اعلام و اطفا حریق، کنترل و تنظیم پخش و ضبط برنامه‌های مختلف از تلویزیون و ... همگی از جمله مواردی هستند که یک سیستم هوشمند سازی ساختمان قابلیت انجام آن‌ها را دارد.

هوشمند سازی ساختمان بیسیم چیست؟

هوشمند سازی ساختمان به‌ طور کلی به شرایطی گفته می‌شود که در آن با استفاده از سه عمل تشخیص، دستور، عملکرد توسط سیستم هوشمند و به وسیله حسگرها، پردازنده‌ها و عملگرها، امور انجام می‌گیرد. اجازه دهید این تعریف را با یک مثال توضیح دهم، در یک خانه‌ای که با تجهیزات لازم هوشمند سازی صورت گرفته است، از طریق تلفن همراه می‌توان جاروبرقی رباتیک را برای تمیز کردن کف خانه فراخواند، حال تفاوتی ندارد که در خانه باشید یا خیر، یا مثلاً با ورود افرادی به خانه هنگام عدم حضور مالک یا ساکن خانه، آلارم یا هشداری به دستگاه هوشمند که در اینجا تلفن همراه هوشمند است فرستاده می‌شود.

ناگفته نماند که برای هوشمند سازی ساختمان بیسیم یا با سیم لازم است که وسایلی که درخواست اتصال آن‌ها به سیستم را داریم، هوشمند باشند، به طور مثال روشن کردن لباسشویی در زمانی که در منزل نیستید از طریق سیستم هوشمند نصب شده روی تلفن همراه در صورتی قابل انجام است که لباسشویی مورد نظر هوشمند باشد و به شبکه بیسیم متصل باشد. لازم به ذکر است که عرض کنم هوشمند سازی ساختمان نیازمند وجود لوازم الکتریکی و الکترومکانیکی هوشمند است.

تفاوت هوشمند سازی ساختمان و بی ام اس (BMS)

همانطور که گفته شد هوشمند سازی ساختمان (Building Intelligence) است و بی ام اس (Building Management System) به یک سیستم یکپارچه در ساختمان گفته می‌شود که کنترل و مانیتورینگ تمام تجهیزات را بر عهده دارد؛ اما هوشمند سازی ساختمان بخش کوچکی از یک سیستم بی ام اس است. برای مثال ممکن است شما فقط سیستم سرمایش و گرمایش مرکزی را کنترل و مانیتور کنید و بقیه سیستم‌ها به صورت سنتی و دستی تنظیم شوند.

در این شرایط ساختمان هوشمند شده ولی نمی‌توان گفت که بی ام اس به طور کامل در آن اجرا شده است. تفاوت دیگر هوشمند سازی ساختمان و بی ام اس، هزینه اجرایی آن است که بی ام اس به مراتب هزینه بالاتری دارد زیرا همه امور را مانیتور می‌کند. از تفاوت دیگر می‌توان به این مورد اشاره کرد که در هوشمند سازی ساختمان، کنترل تجهیزات در اختیار مصرف کننده است در حالی که در بی ام اس کنترل تجهیزات در اتاق کنترل و در اختیار اپراتور است که می‌تواند خود ساکن خانه و یا فرد دیگری باشد.

مزایای هوشمند سازی ساختمان بیسیم چیست؟

هر وسیله‌ای که به بازار می‌آید تلاش دارد مشکلی از مشکلات بشر را به گونه رفع کند یا کاهش دهد. در سیستم هوشمند سازی ساختمان هم به همین صورت است. در گذشته وظایفی بر عهده ساکنان خانه‌ها وجود داشت که حالا به لطف این تجهیزات نگرانی درباره آن‌ها وجود ندارد. در ادامه به چند برتری سیستم هوشمند سازی ساختمان اشاره شده است.

اطلاع رسانی

اعلام حریق، اعلام سرقت، اعلام ورود افراد به ساختمان، اعلام وضعیت آب و هوایی و ... از جمله موارد اطلاع رسانی سیستم هوشمند سازی ساختمان‌ها هستند که البته می‌توان برخی موارد را بنا به درخواست حذف یا اضافه کرد.

امنیت هوشمند

از جمله برتری‌های سیستم‌های هوشمند سازی ساختمان می‌توان به کنترل و امنیت ایجاد شده توسط این سیستم است. از اولین ماژول‌های الکترومکانیک هر سیستم هوشمند نظارتی، دوربین‌ها هستند که با استفاده از آن‌ها اطلاعات گرفته می‌شود و بعد از پردازش، اعلام‌ها و یا اقدام‌هایی به تبع آن انجام می‌گیرد.

کنترل از راه دور

از دیگر مزیت‌های سیستم هوشمند سازی ساختمان نیز می‌توان به داشتن کنترل بر روی وقایعی است که دور از دستان شما انجام می‌شود. بسیاری از سیستم‌های هوشمند در نهایت به یک مرکز کنترل که یا تبلت و یا تلفن هوشمند است متصل می‌شوند. با اتصال به اینترنت از طریق این ماژول‌ها می‌توان به کنترل از راه دور پرداخت.

معایب سیستم هوشمند بیسیم

هر تکنولوژی که تازه به بازار می‌آید با نقاط ضعفی روبرو است و کسی نمی‌تواند منکر آن شود، در این بین شرکتی برگ برنده را در دست دارد و سهمی از بازار آینده را خواهد گرفت که به فکر به روز رسانی کالای عرضه شده و بهتر کردن امکانات و رفع نقصان آن باشد. در ادامه به برخی از معایب سیستم هوشمند ساختمان اشاره شده است.

موانع معماری

در یک شبکه بیسیم مانند وای فای، دستگاه‌ها از طریق امواج رادیویی به یکدیگر و اینترنت متصل شده و به یک روتر بی سیم منتقل می‌شوند. در این صورت دیگر نیازی به اینترنت وجود ندارد. شبکه بیسیم به دلیل سیگنال و بازه روتر محدودیت‌هایی دارد. به عنوان مثال سیگنال‌های آن ممکن است به دلیل موانع معماری یا ساختاری تحت تأثیر قرار گیرند که البته این مسئله به مواد سازنده آن‌ها بستگی دارد؛ بنابراین شاید یک سیستم هوشمند در یک ساختمان با متراژ بالا در برخی نقاط از دسترس خارج شود.

اشغال پهنای باند

از آنجا که مسئله اینترنت اشیا (Internet of Things) بسیار رایج‌ شده است، پهنای باند شبکه بی سیم می‌تواند از مسائل مورد توجه کاربران آن قرار گیرد. به کار بردن دستگاه‌های از جمله هوشمند، مثل کلید لمسی هوشمند، آنتن مرکزی، ماژول‌های ایمنی، سیستم نظارت بر تردد هوشمند، سیستم‌های هوشمند گرمایش و تهویه مطبوع، نرم‌افزارهای هوشمند سازی خانه، پخش موسیقی و ویدیو و کنسول‌های بازی در کنار وب‌گردی از طریق شبکه بی سیم به صورت همزمان می‌تواند عملکرد کلی سیستم را پایین آورد، زیرا هرچه تعداد دستگاه‌های متصل به اینترنت بیشتر باشد (مخصوصاً در ساعات اوج مصرف) کاهش عملکرد بیشتری را در سیستم دیده خواهد شد که یکی از معایب آن در کشورهایی مانند ایران که پهنای باند کمی دارند.

امنیت

اگر چه سیستم‌های بی سیم در طی سال‌ها بسیار امن‌تر شده‌اند؛ اما آن‌ها هنوز هم قابلیت هک شدن دارند و داده‌های شما ممکن است دزدیده شوند. رمزگذاری، محدود کردن دسترسی، تغییر رمز روتر، به‌روزرسانی نرم‌افزاری و دیگر اقدامات امنیتی به امن نگه داشتن شبکه بیسیم کمک می‌کنند؛ اما متأسفانه این اقدامات پهنای باند شبکه را کاهش می‌دهند و بسیاری از اوقات به تأخیر افتاده یا فراموش می‌شوند و ممکن است هر زمان نفوذی در سیستم شما صورت گیرد.

انواع سیستم‌های بی سیم کدم‌اند؟ چرا سیستم Wi-Fi متداول‌تر است؟

سیستم هوشمند بی سیم انواع مختلفی دارد که از ضعیف تا قوی طبقه بندی می‌شوند. تعدادی از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به زیگ بی (ZigBee)، بلوتوث (Bluetooth)، وای فای (Wi-fi)، زد وی (Zway)، ومو (Wemo) و نست (Nest) اشاره کرد. از بین شبکه‌های بیسیم نامبرده در بالا سیستم وای فای نسبت به سایرین مقرون به صرفه‌تر بود و امکان دسترسی به آن بیشتر است به همین خاطر از این سیستم در خانه‌های هوشمند بیشتر استفاده می‌شود.